Κνίδωση Αγγειοοιδημα
Τι είναι;
Η λέξη ΚΝΙΔΩΣΗ προέρχεται ετυμολογικά από την ΚΝΙΔΗ (τσουκνίδα). Λατινικά η κνίδη ονομάζεται URTICA και η κνίδωση (URTICARIA). Χρησιμοποιήθηκε πρώτα από τον Ιπποκράτη, ο οποίος τη συσχέτισε και με γαστρεντερολογικές διαταραχές. Ο ίδιος όρος (knidosis) υιοθετήθηκε στη νεώτερη ιστορία της ιατρικής από το Γάλλο γιατρό Jean-Louis Alibert το 1833.
Εάν και σήμερα έχει επικρατήσει διεθνώς ο όρος urticaria, οι Αγγλοσάξωνες χρησιμοποιούν και τον όρο nettle rash (εξάνθημα από τσουκνίδα) και οι Αμερικανοί τον όρο hives (πομφοί). Το 10ο αιώνα ο Ali Ibu Al-Abba ονόμαζε τη κνίδωση essera, που σημαίνει στα Περσικά έπαρμα, «ανύψωση του δέρματος» και ο όρος αυτός διατηρήθηκε για πολλούς αιώνες στον Αραβικό, αλλά και Ευρωπαϊκό χώρο την εποχή που η Δυτική Ιατρική βρισκόταν σε στασιμότητα.
Κνίδωση είναι η πάθηση που χαρακτηρίζεται από δερματικές βλάβες (κνιδωτικές) σαν αυτές που παρατηρούνται εάν τριφτεί το δέρμα με τσουκνίδα, δηλαδή σχηματίζεται ερύθημα (κοκκίνισμα) και στο κέντρο του υπάρχει λευκάζουσα επηρμένη περιοχή (πομφός) και συνυπάρχει έντονος κνησμός (συχνά αφόρητος).
Εάν οι κνιδωτικές βλάβες είναι εκτεταμένες, τότε το δέρμα μοιάζει σαν «ανάγλυφος γεωγραφικός χάρτης». Η κνίδωση τις περισσότερες φορές συνοδεύεται από οίδημα (πρήξιμο), ιδίως σε περιοχές με «μαλακούς» ιστούς π.χ. βλέφαρα, χείλη, γεννητικά όργανα. Για το λόγο αυτό ονομάζεται ΚΝΙΔΩΣΗ - ΑΓΓΕΙΟΟΙΔΗΜΑ.
Τι προκαλεί την κνίδωση;
Τα αίτια της κνίδωσης είναι πολλά. Επίσης, τα συμπτώματα ποικίλουν σε διάρκεια (λεπτά έως και χρόνια), συχνότητα εμφάνισης, ένταση (μικρές και λίγες ή μεγάλες και εκτεταμένες δερματικές βλάβες) και στην ανταπόκριση στη θεραπεία. Άλλο σημαντικό στοιχείο είναι ότι η κνίδωση αποτελεί απλώς σύμπτωμα άλλης πρωτοπαθούς νόσου, ευτυχώς σε σπάνιες περιπτώσεις.
Για τους λόγους αυτούς (αλλά και πολλούς άλλους) πιστεύουμε σήμερα ότι η κνίδωση - αγγειοοίδημα ΔΕΝ είναι μία νόσος, αλλά ομάδα διαφορετικών νοσολογικών οντοτήτων που έχουν κοινή συμπτωματολογία (κλινική εμφάνιση). Ο λόγος αυτός είναι που διαχωρίζουμε τη κνίδωση σε πολλές διαφορετικές μορφές.
Προ δεκαετίες υπήρχε η πεποίθηση ότι χρόνιες φλεγμονές (π.χ. παραρρινοκολπίτιδες, χαλασμένα δόντια κλπ) μπορεί να είναι αίτιο της κνίδωσης, σήμερα δεν γίνονται δεκτές αυτές οι σκέψεις. Κατά καιρούς προβάλλεται και κάποιο αίτιο, π.χ. το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού τα τελευταία χρόνια (δεν έχει αποδειχθεί τίποτε).
Αντιθέτως είναι τεκμηριωμένη μία υποκατηγορία της χρόνιας ιδιοπαθούς κνίδωσης που ονομάζεται αυτοάνοση κνίδωση, διότι έχει δειχθεί ότι ο οργανισμός παράγει κάποια αντισώματα (αυτοαντισώματα) που έχουν την ικανότητα να κάνουν τα σιτευτικά και βασεόφιλα κύτταρα να απελευθερώνουν ισταμίνη και άλλους μεσολαβητές και να δημιουργούνται έτσι τα συμπτώματα της κνίδωσης (όπως συμβαίνει στις παθήσεις του θυροειδούς, όπου η κνίδωση είναι σαφώς σε μεγαλύτερη συχνότητα).
Ποιες είναι οι μορφές της κνίδωσης;
Οι ταξινομήσεις είναι πολλές και με διαφορετικά κριτήρια. Το πιο απλό είναι ο χρόνος και διαχωρίζουμε τη κνίδωση σε οξεία με διάρκεια μέχρι 6 εβδομάδες και χρόνια για μεγαλύτερο διάστημα εμφάνισης των συμπτωμάτων. Ανάλογα με το είδος του παράγοντα που προκαλεί τα συμπτώματα η κνίδωση μπορεί να διακριθεί σε πολλές κατηγορίες.
Αλλεργιογόνα (π.χ. τροφές, φάρμακα κλπ), αλλά και μη αλλεργιογονικοί παράγοντες (π.χ. ιοί) ή άλλες οργανικές παθήσεις μπορεί να προκαλέσουν κνίδωση. Μία μεγάλη και συχνή κατηγορία είναι οι φυσικές κνιδώσεις που προκαλούνται από φυσικούς περιβαλλοντικούς παράγοντες (ήλιο, χαμηλή ή υψηλή θερμοκρασία, πίεση ή τριβή στο δέρμα).
Ποιες είναι οι φυσικές κνιδώσεις;
Είναι οι κνιδώσεις που προκαλούνται από φυσικούς περιβαλλοντικούς παράγοντες. Οι σπουδαιότερες μορφές είναι:
Ο Δερμογραφισμός
Μπορεί κανείς να «γράψει» στο δέρμα. Με άλλα λόγια εάν ασκηθεί πίεση σε γραμμοειδή πορεία στο δέρμα με κάποιο αιχμηρό αντικείμενο (π.χ. νύχια) σε λίγα λεπτά (3-5') εμφανίζεται στο σημείο τριβής του δέρματος αρχικά κνησμός, ερυθρότητα και στη συνέπεια γραμμοειδής πομφός (επηρμένη ανάγλυφη «γραμμή» στο δέρμα).
Διαρκεί 15 έως 30 λεπτά και εξαφανίζεται χωρίς να αφήνει βλάβη στο δέρμα. Ο δερμογραφισμός είναι πολύ συχνός στο γενικό πληθυσμό περίπου στο 2-5%. Ενδεχομένως να αυξάνεται η συχνότητα στο δεύτερο ήμισυ της κύησης, στην αρχή της εμμηνόπαυσης και σε θυρεοειδοπάθειες.
Συνυπάρχει με χρόνια κνίδωση. Καλοηθέστατη η πορεία του, αλλά απρόβλεπτη η διάρκεια του. Με τη χρήση αντιϊσταμινικών από του στόματος βελτιώνεται θεαματικά. Έχουν περιγραφεί και διαφορετικές μορφές δερμογραφισμού, όπως ο λευκός δερμογραφισμός στην ατοπική δερματίτιδα.
Το Μεσαίωνα τα άτομα με δερμογραφισμό από τη στιγμή κατά την οποία αποκαλυπτόταν το πρόβλημα τους ετύγχαναν ιδιαίτερης μέριμνας από την κοινωνία και απολάμβαναν ξεχωριστών προνομίων. Τους αποκεφάλιζαν ή τους έκαιγαν στη πυρά επειδή θεωρείτο ότι είχε μπει ο Διάβολος μέσα τους.
Τα χρόνια πέρασαν και πριν από 2-3 δεκαετίες καθαγιάσθηκε ο δερμογραφισμός αφού μέσω αυτού στέλνονταν θεϊκά μηνύματα σε πιστούς αναδυόμενα στο δέρμα γνωστής Αγίας.
Κνίδωση εκ ψύχους
Η πρώτη περιγραφή έγινε το 1792 από τον Frank. Όταν το άτομο εκτεθεί σε ψυχρό περιβάλλον (μέρος ή όλο το σώμα) εμφανίζει τυπικές κνιδωτικές βλάβες. Χαρακτηριστικά συμβαίνει με τα πρώτα μπάνια του καλοκαιριού, ή όταν πηγαίνει για σκι το χειμώνα ή βγάζει κάτι παγωμένο από την κατάψυξη του ψυγείου ή ακόμη (σπάνια) εάν φάει παγωτό.
Η διάγνωση είναι απλή από το ιστορικό και επιβεβαιώνεται με τη δοκιμασία πάγου. Η κνίδωση εκ ψύχους συνήθως αφορά νέα άτομα και μπορεί να εμφανισθεί για άγνωστους λόγους ή μπορεί να προηγηθεί λοίμωξη (π.χ. λοιμώδης μονοπυρήνωση ή μυκόπλασμα) ή να συνυπάρχει με άλλη πάθηση.
Έχει περιγραφεί και κνίδωση εκ ψύχους μετά από τσίμπημα σφήκας ή μέλισσας. Γενικά είναι καλοήθης κατάσταση, αρκεί να τηρούνται οι δέουσες προφυλάξεις. Έχει πολύ καλή ανταπόκριση στα αντιϊσταμινικά.
Ηλιακή κνίδωση
Η πρώτη περιγραφή έγινε το 1799 από τον Borsch (αν και αρχικά πιστευόταν ότι μπορεί να φταίει και το φως των κεριών και πέρασε σχεδόν ένας αιώνας που ο Veiel απέδειξε ότι αίτιο είναι μόνο το ηλιακό φως). Η ηλιακή ακτινοβολία είναι το αίτιο και το ευαίσθητο άτομο λίγη ώρα μετά την έκθεση του στον ήλιο εμφανίζει στα ακάλυπτα μέρη του σώματος τυπικό κνιδωτικό εξάνθημα με έντονο κνησμό.
Μπορεί να περάσει και μία ώρα μέχρι να εμφανισθεί το εξάνθημα. Πολλές φορές μπορεί να εκληφθεί λανθασμένα ως φωτοδερματίτιδα, με την οποία ουδεμία σχέση έχει. Συνήθως εμφανίζεται σε νέα άτομα το καλοκαίρι με την ηλιοθεραπεία. Έχει συσχετισθεί με τη λήψη ασπιρίνης ή ισχυρά παυσίπονα τύπου μορφίνης.
Δεν υπάρχουν ενδείξεις για κληρονομικότητα και η πορεία της είναι αμφίβολη, σε πολλές περιπτώσεις υφίεται αυτομάτως.
Χολινεργική κνίδωση
Μόλις το 1924 περιγράφηκε στην JAMA (Journal of the American Medical Associa tion) από τον Duke μία μορφή κνίδωσης στην οποία αιτιολογικοί παράγοντες ήταν η αυξημένη θερμοκρασία του σώματος ή η ψυχολογικής επιβάρυνση του ατόμου.
Συσχετίσθηκε με το αυτόνομο νευρικό σύστημα (το παρασυμπαθητικό) και ονομάσθηκε χολινεργική κνίδωση.
Πολύ συχνή μορφή φυσικής κνίδωσης, η συχνότητα της φτάνει και το 15%, εμφανίζεται κυρίως σε νέα άτομα με προτίμηση ηλικίες 15-25 ετών. Τα συμπτώματα είναι χαρακτηριστικά: Λίγα λεπτά μετά σωματική άσκηση ή εάν ιδρώσει το άτομο ή εάν καθίσει εμπρός από εστία θερμότητας ή μετά καυτό μπάνιο ή είναι κάτω από έντονο stress αισθάνεται κνησμό συνήθως στον κορμό και λιγότερο στα άκρα, εμφανίζεται ένα μικρό διάχυτο εξάνθημα και ερυθρότητα στο δέρμα.
Όλα τα συμπτώματα παρέρχονται γρήγορα συνήθως σε 20-30 λεπτά, χωρίς βέβαια να αφήνουν μόνιμες βλάβες. Πάνω από το 50% των ατόμων με χολινεργική κνίδωση είναι αλλεργικοί (ατοπικοί). Μερικές φορές σχετίζεται με συρίττουσα αναπνοή. Στους εφήβους συνήθως υποχωρεί μετά από κάποια χρόνια από μόνης της.
Είναι αθώα κνίδωση και δεν δημιουργεί ανησυχία, μόνο σε εξαιρετικά έντονη συμπτωματολογία έχουν αναφερθεί επιπλοκές. Τις περισσότερες φορές δεν χρειάζεται θεραπεία, αν και με τα αντιϊσταμινικά ελέγχεται πλήρως, τα οποία πρέπει να χορηγούνται εάν αναλογισθεί κανείς τη δυσφορία που προκαλεί η κνίδωση και τις ανάγκες των νέων ανθρώπων για απρόσκοπτη φυσική δραστηριότητα.
Κνίδωση εκ πιέσεως
Η πρώτη περιγραφή έγινε το 1929 από τους Urbach and Fasal. Σε σημεία που ασκείται έντονη πίεση στο δέρμα λίγες ώρες (3 έως και 8) εμφανίζεται κνιδωτικό εξάνθημα και συνήθως επώδυνη διόγκωση της περιοχής, που διαρκεί μέχρι και 24 ώρες μετά.
Συνυπάρχει με χρόνια ιδιοπαθή κνίδωση σε ποσοστό που υπερβαίνει το 50%. Δεν ανταποκρίνεται καλά στα αντιϊσταμινικά.
Έχουν περιγραφεί και άλλες φυσικές κνιδώσεις όπως η υδατογενής ή υποκατηγορίες των ανωτέρω φυσικών κνιδώσεων (π.χ. οικογενής κνίδωση εκ ψύχους). Σε κάθε περίπτωση το άτομο που εμφανίζει φυσική κνίδωση πρέπει να εκτιμάται από ειδικό γιατρό για να λαμβάνει τις σωστές οδηγίες ώστε να αντιμετωπίζεται σωστά το πρόβλημα του και να βελτιώνεται η ποιότητα ζωής του, που είναι άλλωστε το ζητούμενο.
Κνίδωση και αλλεργικό shock είναι το ίδιο;
Είναι δύο τελείως διαφορετικά πράγματα. Στη Συστηματική Αναφυλαξία (αλλεργικό shock) κατά κανόνα εμφανίζεται μεταξύ των άλλων συμπτωμάτων και κνίδωση - αγγειοοίδημα, η διάρκεια του επεισοδίου είναι βραχεία (λίγες ώρες) και είναι εξαιρετικά επικίνδυνη κατάσταση. Σε αντίθεση, η κνίδωση εμφανίζεται μόνο με συμπτώματα από το δέρμα (σπανιότατα να εμφανισθούν άλλα ενοχλήματα), διαρκούν ημέρες έως και χρόνια και είναι κατά κανόνα είναι καλοηθέστατη πάθηση.
Η κνίδωση - αγγειοοίδημα είναι συχνή;
Πάρα πολύ συχνή. Υπολογίζεται ότι 1 στα 4 ή 5 άτομα του γενικού πληθυσμού θα εμφανίσει κάποια στιγμή της ζωή του τουλάχιστον ένα επεισόδιο κνίδωσης.
Τι εξετάσεις πρέπει να γίνουν;
Δεν υπάρχει βασικός κανόνας. Θα αποφασίσει ο γιατρός αφού συνεκτιμήσει πολλά στοιχεία από το ιστορικό. Πάντως ο εξαντλητικός εργαστηριακός έλεγχος κατά τεκμήριο δεν είναι απαραίτητος. Είναι κατανοητή η αγωνία του ατόμου με χρόνια ιδιοπαθή κνίδωση να βρεθεί το αίτιο που δημιουργεί το πρόβλημα του, αλλά πρέπει να γίνει κατανοητό ότι σε πολλές περιπτώσεις αυτό μέχρι σήμερα δεν είναι εφικτό.
Ποια φάρμακα χρησιμοποιούνται στη θεραπεία της κνίδωσης;
Η βάση της αρχικής αγωγής είναι τα αντιϊσταμινικά, κυρίως τα νεώτερα, τα οποία μπορεί να χρησιμοποιηθούν και σε συνδυασμό. Μερικές φορές προτιμάται συνδυασμός νεώτερου και παλιότερου αντιϊσταμινικού. Συμπληρωματικά χρησιμοποιούνται και αντϊσταμινικά για Η2 υποδοχείς (είναι αυτά που χρησιμοποιούνται και για το έλκος στομάχου - 12δακτύλου).
Από του στόματος κορτικοειδή απαιτούνται για μικρά χρονικά διαστήματα, ενώ η επάλειψη του σώματος με κορτιζονούχες ή αντιϊσταμινικές κρέμες δεν προσφέρουν τίποτε και δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται. Πολύ ειδικές θεραπείες γίνονται σπανίως, ενώ σε κάποιες εμμένουσες χρόνιες κνιδώσεις μπορεί να χορηγηθεί και μονοκλωνικό αντίσωμα (omalizumab).
Γίνεται ανοσοθεραπεία στην κνίδωση;
Όχι, η ανοσοθεραπεία δεν έχει καμία σχέση στη θεραπεία της κνίδωσης.
Γενικές οδηγίες στους ασθενείς
Η κνίδωση - αγγειοοίδημα είναι πολύ συχνή νόσος και κατά κανόνα δεν εκθέτει τη ζωή του ασθενούς σε κίνδυνο. Πολλές φορές συγχέεται με το αλλεργικό shock (Συστηματική Αναφυλαξία), γιατί αφενός μεν είναι εντυπωσιακά τα συμπτώματα και αφετέρου σχεδόν σε κάθε επεισόδιο αλλεργικού shock, εκτός των άλλων συμπτωμάτων συνυπάρχει και κνίδωση.
Πρέπει λοιπόν να διακρίνονται οι δύο καταστάσεις μεταξύ τους, κάτι που είναι έργο του γιατρού, αλλά ορισμένες πρακτικές οδηγίες μπορεί να είναι επιβοηθητικές για την πρώτη εκτίμηση της σοβαρότητας της κατάστασης από τον ίδιο τον ασθενή ή το περιβάλλον του.
Να ανησυχεί και να ζητήσει ΑΜΕΣΗ ιατρική βοήθεια:
- Εάν μαζί με τις κνιδωτικές βλάβες του δέρματος εμφανισθούν και συμπτώματα από άλλα οργανικά συστήματα (π.χ. αναπνευστικό, καρδιαγγειακό κλπ)
- Εάν γνωρίζει το άτομο ότι είναι αλλεργικό σε συγκεκριμένη τροφή ή φάρμακο και λίγα λεπτά μετά την από λάθος λήψη του αρχίζει να εμφανίζει κνίδωση. Το ίδιο ισχύει ακόμη και εάν δεν γνωρίζει την ευαισθησία του, αλλά συσχετίζεται χρονικά η λήψη τροφής ή φαρμάκου (μέχρι 3 ώρες πριν) με την εμφάνιση της κνίδωσης του.
- Εάν τσιμπηθεί από μέλισσα ή σφήκα και σε λίγα λεπτά εμφανίσει κνιδωτικές βλάβες μακριά από το σημείο του τσιμπήματος. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι κνιδωτικοί ασθενείς έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα από κάθε άτομο του γενικού πληθυσμού να ευαισθητοποιηθούν στο δηλητήριο της μέλισσας ή των σφηκών.
Τα παραπάνω αφορούν την ΟΞΕΙΑ μορφή της κνίδωσης, αυτής δηλαδή που εμφανίζεται αιφνιδιαστικά και εμφανίζονται τα συμπτώματα σε λίγα λεπτά. Ο Αλλεργιολόγος θα κρίνει εάν απαιτείται η λήψη προληπτικών μέτρων και εάν χρειάζεται να έχει ο ασθενής πάντοτε μαζί του φάρμακα (ειδικό set) για αντιμετώπιση ενδεχόμενου επεισοδίου συστηματικής αναφυλαξίας.
Η ΧΡΟΝΙΑ μορφή της κνίδωσης χαρακτηρίζεται από υφέσεις και εξάρσεις. Πολλοί παράγοντες (τους ονομάζουμε εκλυτικούς παράγοντες) μπορεί να επιδεινώσουν τη χρόνια κνίδωση. Μερικοί από αυτούς είναι:
- ΙΟΓΕΝΕΙΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ: Παιδιά αλλά και ενήλικες που εμφανίζουν κνίδωση επιδεινώνονται με κάποια ιογενή λοίμωξη (π.χ. γρίππη). Η κατά το δυνατόν αποφυγή είναι η καλλίτερη λύση.
- ΦΑΡΜΑΚΑ: Ασθενείς με χρόνια κνίδωση σε έξαρση εάν λάβουν ασπιρίνη ή παρόμοια με αυτή φάρμακα (μη-στερινοειδή αντιφλεγμονώδη) ενδεχομένως να εμφανίσουν επιδείνωση. Παυσίπονα που περιέχουν παρακεταμόλη συνήθως δεν προκαλούν αυτό το πρόβλημα. Τα αντιβιοτικά δεν εμφανίζουν πρόβλημα, πάντοτε με την προϋπόθεση ότι δεν προϋπάρχει ευαισθητοποίηση στο συγκεκριμένο αντιβιοτικό.
- ΤΡΟΦΕΣ: Σε αρκετούς ασθενείς με χρόνια κνίδωση η κατανάλωση ικανών ποσοτήτων των ακόλουθων τροφών ενδεχομένως να επιδεινώσει τα συμπτώματα: Χοιρινό, οστρακοειδή θαλασσινά, σοκολάτα, ξηροί καρποί, μπανάνες, φράουλες, τροφές που περιέχουν πολλά συντηρητικά (κονσέρβες κλπ) ή μπαχαρικά, οινοπνευματώδη. Υπάρχει μεγάλη ποικιλομορφία στην ανταπόκριση των ασθενών με χρόνια κνίδωση στη λήψη τροφών, γι' αυτό πάντοτε η προτεινόμενη δίαιτα πρέπει να εξατομικεύεται ώστε να αποφεύγονται ακρότητες.
- ΚΑΤΑΠΟΝΗΣΗ ΤΟΥ ΔΕΡΜΑΤΟΣ: Το «ευαίσθητο» δέρμα του ασθενούς με έξαρση της χρόνιας κνίδωσης δεν πρέπει να καταπονείται. Η άσκηση πίεσης σε σημεία του σώματος (π.χ. πολύ στενά ρούχα - εσώρουχα, βαριά κρεμασμένη στον ώμο τσάντα κλπ) μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση κνιδωτικών βλαβών στα σημεία αυτά, άμεσα ή ακόμη και μερικές ώρες μετά την άρση της πίεσης. Το ίδιο ισχύει και για την άσκηση τριβής στο δέρμα, π.χ. έντονη τριβή του σώματος στο μπάνιο, μασάζ κλπ.
- ΕΝΤΟΝΗ ΨΥΧΟΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗ (stress): Πέραν πάσης αμφιβολίας η έντονη ψυχοσυναισθηματική επιβάρυνση από διάφορους ψυχο-κοινωνικούς παράγοντες επιδεινώνει (ακόμη και εκλύει) τη συμπτωματολογία στη χρόνια κνίδωση. Επιπροσθέτως, η συμπτωματολογία από μόνη της είναι «στρεσσογόνος» παράγων, με αποτέλεσμα να δημιουργείται «φαύλος κύκλος».
Συνοπτικά:
- Εάν εμφανισθεί έξαρση της κνίδωσης μην πανικοβάλλεστε. Ο πανικός επιδεινώνει τα συμπτώματα και μπορεί να δημιουργήσει και άλλες υποκειμενικές ενοχλήσεις αλλοιώνοντας την αληθή εικόνα. Λάβετε τα φάρμακα που σας έχουν συσταθεί για την έξαρση της κνίδωσης.
- Ακολουθείτε πιστά την αγωγή που σας χορηγήθηκε έστω και εάν έχουν υποχωρήσει τα συμπτώματα. Μην πειραματίζεστε μόνοι σας.
- Μην βάζετε κορτιζονούχες ή αντιϊστανικές αλοιφές ή κρέμες στις δερματικές βλάβες γιατί ουσιαστικά δεν προσφέρουν τίποτε.
- Επανέλθετε για επανεπίσκεψη και επανεκτίμηση της αγωγής στο χρόνο που σας συστήνετε.
- Να κάνετε μόνο τις εργαστηριακές εξετάσεις που σας συστήθηκαν, αποφεύγοντας τις υπερβολές στη προσπάθεια να αποκαλυφθεί το υπεύθυνο αίτιο.
- Η χρόνια κνίδωση μπορεί να διαρκέσει επί μακρόν, γι' αυτό απαιτείται υπομονή και επιμονή. Η χρόνια κνίδωση από μόνη της δεν δημιουργεί επιβάρυνση σε άλλα συστήματα του οργανισμού, ούτε μειώνει το προσδόκιμο επιβίωσης.
- Να αποφεύγετε την έκθεση στους εκλυτικούς παράγοντες, ενθυμούμενοι πάντοτε ότι «μέτρον άριστον».
- Η άμβλυνση ή ακόμη και η εξάλειψη (εάν είναι δυνατόν) των «στρεσσογόνων» παραγόντων είναι θεμελιώδους σημασίας για την υποχώρηση της χρόνιας κνίδωσης. Η κακή ψυχική υγεία μπορεί να αναιρέσει την ευεργετική επίδραση κάθε φαρμακευτικής αγωγής.
- Να ενθυμείσθε πάντοτε ότι η βιολογική επιβάρυνση του οργανισμού στη χρόνια κνίδωση είναι μηδαμινή, ενώ αυτή που πλήττεται βαρύτατα είναι η ποιότητα της ζωής του ασθενούς.
Ειδικές Οδηγίες για Φυσικές Κνιδώσεις
1. Συμπτωματικός Δερμογραφισμός
Αποφύγετε την τριβή του δέρματος, το έντονο ξύσιμο γιατί θα εμφανισθούν οι χαρακτηριστικές «γραμμοειδείς» δερματικές βλάβες. Αποφύγετε να φοράτε πολύ στενά ρούχα. Να έχετε τα νύχια σας πάντοτε κοντά κομμένα.
2. Κνίδωση Εκ Ψύχους
Κύριος στόχος είναι η αποφυγή της έκθεσης του σώματος (ολικά ή μερικά) σε πολύ ψυχρό περιβάλλον. Πριν να ξεκινήσετε τα καλοκαιρινά μπάνια να επισκεφθείτε το γιατρό σας για οδηγίες. Η έκθεση στο θαλασσινό νερό πρέπει να γίνεται προοδευτικά, το πρώτο μπάνιο λίγα λεπτά και προοδευτικά αυξάνετε το χρόνο.
Να αποφεύγετε τα πολύ κρύα νερά και τις βουτιές. Να υπάρχει κάποιος μαζί σας. Με την πρώτη ενόχληση βγείτε από τη θάλασσα, κάντε λουτρό με ζεστό νερό και λάβετε ένα αντιισταμινικό δισκίο. Να ακολουθήσετε τη προληπτική αγωγή που σας έδωσε ο γιατρός σας. Πάντοτε να αναφέρετε το πρόβλημα σε άλλους γιατρούς, ιδιαίτερα εάν πρόκειται να κάνετε κάποια χειρουργική επέμβαση (το περιβάλλον του χειρουργείου είναι πολύ ψυχρό και μπορεί να εμφανισθεί η κνίδωση και λανθασμένα να αποδοθεί σε άλλους παράγοντες π.χ. χορηγούμενη φαρμακευτική αγωγή).
3. Χολινεργική Κνίδωση
Η αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος και το stress είναι οι αιτίες εμφάνισης της χολινεργικής κνίδωσης. Μην κάνετε πολύ ζεστό μπάνιο. Μην εκτίθεστε κοντά σε εστίες θερμότητας (π.χ. πολύ κοντά στο τζάκι κλπ). Να λαμβάνετε προληπτικά αντιισταμινική αγωγή (σταθερά ή περιστασιακά) πριν από έντονη σωματική άθληση, ανάλογα με τις οδηγίες που σας έχουν χορηγηθεί.
Η χολινεργική κνίδωση δεν αποτελεί αιτία διακοπής από αθλητικές δραστηριότητες, δεν οδηγεί σε αλλεργικό shock, δεν παραμένει εφ' όρου ζωής. Αποφύγετε κατά το δυνατόν τους «στρεσσογόνους» παράγοντες, διότι καταστάσεις που δημιουργούν έντονο stress θα προκαλέσουν την εμφάνιση των συμπτωμάτων.
4. Ηλιακή Κνίδωση
Κύρια αιτία είναι η έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία κατά συνέπεια δεν συνιστάται επ' ουδενί η παρατεταμένη ηλιοθεραπεία, έστω και εάν έχετε λάβει προληπτικά μέτρα (αντιηλιακά, αντιισταμινικά). Κάντε το μπάνιο σας και καθίστε σε ακτινοσκιερό μέρος. Εάν κυκλοφορείτε επί μακρόν το καλοκαίρι σε ανοικτούς χώρους να φοράτε καπέλο, ενδύματα ανοιχτόχρωμα με μακριά μανίκια. Ακολουθείτε πάντοτε με συνέπεια τις οδηγίες που σας έχουν δοθεί από το γιατρό σας.
5. Κνίδωση Εκ Πιέσεως
Η άσκηση έντονης πίεσης σε κάποιο σημείο του σώματος για ικανό χρονικό διάστημα προκαλεί την εμφάνιση κνιδώσεως - αγγειοοιδήματος στο σημείο αυτό μέχρι και αρκετές ώρες από την άρση της πιέσεως. Μην φοράτε στενά ρούχα - εσώρουχα, στενά παπούτσια και γενικά ότι μπορεί να ασκήσει πίεση στο δέρμα σας επί μακρόν. Μην κρεμάτε βαριά τσάντα στον ώμο για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Μην μεταφέρετε βαριά αντικείμενα σε μεγάλη απόσταση (π.χ. σακκούλες με ψώνια). Μην περπατάτε πολύ χωρίς υποδήματα με σκληρή σόλα σε τραχύ έδαφος π.χ. στα χαλίκια της παραλίας. Να αποφεύγετε το έντονο μασάζ. Εάν πάσχετε από κνίδωση εκ πιέσεως μην εκπλαγείτε εάν κάποιο χρονικό διάστημα μετά από ερωτική επαφή δείτε εξοιδημένα (πρησμένα) τα εξωτερικά γεννητικά σας όργανα (ευτυχώς δεν συμβαίνει πάντοτε).