Όπως θα έχετε πληροφορηθεί από τα Μέσα Ενημέρωσης, έχει ήδη αρχίσει ο εμβολιασμός στο Ηνωμένο Βασίλειο κατά του ιού Covid-19, στην παρούσα φάση με το διατιθέμενο εμβόλιο της φαρμακευτικής εταιρείας Phizer. Έχουν λοιπόν αναφερθεί, με βάση τα μέχρι τώρα στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας, 3 αλλεργικού τύπου αντιδράσεις από τη χορήγηση του παραπάνω εμβολίου, οι 2 από τις οποίες αφορούν σοβαρό Αναφυλακτικό Επεισόδιο (αλλεργικό shock) και η 3η πιο ήπια αλλεργική αντίδραση. Τα συμβάντα αυτά έχουν εύλογα θορυβήσει την κοινή γνώμη και έχουν προκαλέσει σχόλια και δηλώσεις, πολλές από τις οποίες δημιουργούν πανικό και φόβο, τις περισσότερες φορές άδικα και χωρίς να στηρίζονται σε ισχύοντα επιστημονικά δεδομένα.

Τι ακριβώς συμβαίνει;
Κατά αρχήν να αρχίσω με μία βασική αρχή της Ιατρικής Επιστήμης, που αναφέρει ότι οποιοσδήποτε ξένος παράγοντας (τροφή, φάρμακο, πρόσθετο οδοντιατρικό ή ορθοπεδικό ή χειρουργικό πρόθεμα, εμβόλιο, βιολογικός παράγοντας, χημική ένωση, δηλητήρια εντόμων και ζώων γενικότερα, κ.ά.), εισέρχεται στον ανθρώπινο οργανισμό, είτε από το στόμα, είτε με τη μορφή ένεσης, είτε σπανιότερα σε επαφή με το δέρμα, μπορεί να προκαλέσει αλλεργική αντίδραση. Κάποιοι όμως από αυτούς τους παράγοντες προκαλούν συχνότερα αλλεργικές αντιδράσεις (π.χ. ξηροί καρποί, θαλασσινά, αυγό στα μικρά παιδιά, αντιβιοτικά τύπου πενικιλίνης, ασπιρίνη, δηλητήριο μέλισσας και σφήκας, ραδιοσκιερά υλικά, κ.ά.) και κάποιοι άλλοι σπανιότερα ή και καθόλου. Επομένως το εμβόλιο για τον Covid-19, είναι ένας ξένος προς τον άνθρωπο παράγοντας και μπορεί να δημιουργήσει τέτοιες αντιδράσεις. Οι αντιδράσεις αυτές, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, οφείλονται στα λεγόμενα «έκδοχα» του εμβολίου, δηλαδή τα πρόσθετα υλικά που υπάρχουν στο διάλυμα προς ένεση και έχουν ως σκοπό τη συντήρηση του εμβολίου ή την αύξηση της δράσης του. Αλλεργικές αντιδράσεις συμβαίνουν με όλα τα εμβόλια, πιο συχνά με το MMR (Ιλαράς, Ερυθράς, Παρωτίτιδας), με το εμβόλιο της γρίπης και με το εμβόλιο του Κίτρινου Πυρετού, μάλλον γιατί αυτά περιέχουν στα έκδοχά τους υπολείμματα πρωτεΐνης αυγού (τα παραπάνω παρασκευάζονται σε αυγό κότας).  

Τι ακριβώς συμβαίνει με το εμβόλιο για τον Covid-19;
Με κάθε επιφύλαξη, γιατί ακόμα είναι νωρίς για τελικά συμπεράσματα, μάλλον οι αναφερόμενες παραπάνω αλλεργικές αντιδράσεις, πρέπει να οφείλονται σε ένα έκδοχο του εμβολίου που λέγεται Πολυαιθυλενική Γλυκόλη (2-polyethylene glycol), το οποίο προστίθεται για την σταθεροποίηση του σκευάσματος (το συστατικό αυτό π.χ. ήδη περιέχεται σε φάρμακα προετοιμασίας για κολονοσκόπηση και σε διάφορα τοπικής χρήσης gel) . Το συστατικό αυτό έχει κατά καιρούς ενοχοποιηθεί για αλλεργικές αντιδράσεις και μάλιστα σοβαρές, πλήν όμως σπάνιες!!

Κατά τη διάρκεια των κλινικών δοκιμών του συγκεκριμένου εμβολίου παρατηρήθηκαν αλλεργικές αντιδράσεις σε ποσοστό περίπου 0,70%, συγκρινόμενες με ποσοστό περίπου 0,50% του εικονικού φαρμάκου (placebo), δηλαδή ποσοστό συνηθέστατο για κάθε καινούργιο φάρμακο ή εμβόλιο που δεν εμπνέει ιδιαίτερες ανησυχίες (εξάλλου σε οποιοδήποτε φύλλο οδηγιών συσκευασίας φαρμάκου και να ανατρέξετε θα βρείτε αναγραφόμενο στις παρενέργειες, το ενδεχόμενο αλλεργικών αντιδράσεων!). 

Κάθε άτομο που είναι αλλεργικό δε θα πρέπει να κάνει το νέο εμβόλιο;
Κατηγορηματικά όχι!! Εάν συνέβαινε αυτό, τότε το 1/3 του γενικού πληθυσμού (γιατί αυτό είναι το ποσοστό των οποιοδήποτε αλλεργικών παθήσεων στο γενικό πληθυσμό), δε θα έπρεπε να εμβολιαστεί!!

Ποια άτομα θα πρέπει να αποκλειστούν του εμβολιασμού;
Σε πρώτη φάση, μέχρι να έχουμε πιο πολλά και ξεκάθαρα δεδομένα και το τονίζω αυτό, θα πρέπει να εξαιρεθούν του εμβολιασμού τα άτομα που έχουν ιστορικό σοβαρού αλλεργικού επεισοδίου σε φάρμακο ή εμβόλιο, μέχρι να τους δοθούν περαιτέρω οδηγίες από τον Αλλεργιολόγο τους.

Κατά συνέπεια και επειδή η Πολυαιθυλενική Γλυκόλη δεν ενοχοποιείται για Αναπνευστικές ή Τροφικές αλλεργίες, τα άτομα που πάσχουν από αυτές διατρέχουν οποιοδήποτε κίνδυνο εμφάνισης αλλεργικού επεισοδίου με τον καθένα μας!

Αντιμετωπίζεται το σοβαρό αλλεργικό επεισόδιο, εάν συμβεί τελικά;
Ασφαλώς. Εξάλλου η χορήγηση του νέου εμβολίου θα γίνεται σε ειδικά εμβολιαστικά κέντρα, εξοπλισμένα με το κατάλληλο προσωπικό και τα κατάλληλα μέσα για τέτοιες περιπτώσεις. Σημειώνω εδώ, ότι στη συντριπτική τους πλειοψηφία, οι αντιδράσεις αυτές συμβαίνουν μέσα στα πρώτα λεπτά από τη χορήγηση του εμβολίου και η παραμονή του καθένα μας για μικρό χρονικό διάστημα στο χώρο εμβολιασμού, προφυλάσσει από άσχημες καταστάσεις.

Τέλος, να τονίσω ότι διατηρούμε την ψυχραιμία μας, είμαστε πολλοί προσεκτικοί σε αυτά που ακούμε και διαβάζουμε και σε κάθε περίπτωση απευθυνόμαστε στον αλλεργιολόγο μας για την παροχή των κατάλληλων οδηγιών!